Ανακοινώνονται τα αποτελέσματα των Λογοτεχνικών Διαγωνισμών και Βραβείων του Ομίλου Λογοτεχνίας και Κριτικής (2021):
1. Βραβείο Συνολικής Προσφοράς «Βασίλης Μιχαηλίδης»
Το Βραβείο Συνολικής Προσφοράς απονέμεται σε λογοτέχνες ή μελετητές ή κριτικούς λογοτεχνίας, σε αναγνώριση της σημαντικής προσφοράς τους στα κυπριακά γράμματα.
Με ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. του Ομίλου Λογοτεχνίας και Κριτικής, το βραβείο Συνολικής Προσφοράς «Βασίλης Μιχαηλίδης» απονέμεται στον Κωνσταντίνο Γ. Γιαγκουλλή, κορυφαίο μελετητή της κυπριακής λογοτεχνίας, της λαϊκής ποίησης και ευρύτερα του λαϊκού μας πολιτισμού και λεξικογράφο. Η προσφορά του Κ. Γ. Γιαγκουλλή στα πεδία της μελέτης της κυπριακής λογοτεχνίας (με έμφαση στη λαϊκή ποίηση σε όλες τις εκφάνσεις της), της κυπριακής διαλέκτου και του θεάτρου σκιών είναι ιδιαίτερα αξιόλογη και βαρυσήμαντη. Περαιτέρω, ο Κ.Γ. Γιαγκουλλής έχει αναδειχθεί με καιρό και με κόπο ως ένας από τους σημαντικότερους σκαπανείς της λεξικογραφίας της κυπριακής διαλέκτου – ο κορυφαίος σήμερα στον τομέα αυτό. Με το έργο του ο Κ.Γ. Γιαγκουλλής ανέδειξε, με υποδειγματική αφοσίωση και επιστημονική τεκμηρίωση, την προσφορά των ποιητάρηδων και των λαϊκών ποιητών στον πολιτισμό μας και συνέβαλε σημαντικά στην επιστημονική μελέτη και λεξικογραφική αποτύπωση της κυπριακής διαλέκτου.
2. Διαγωνισμός Μυθιστορήματος
Με ομόφωνη απόφαση της κριτικής επιτροπής, το Βραβείο Μυθιστορήματος απονέμεται στην Αρχοντούλα Αλεξανδροπούλου, για το βιβλίο της Μελανοχτυπημένη, Αθήνα, 24 Γράμματα, 2020. Το μυθιστόρημα αυτό αποτελεί μια καλογραμμένη και ευφάνταστη ιστορία, η οποία συνδυάζει τον «μύθο του Ανήλιαγου» με την τοπική ιστορία και γεωγραφία της Ηλείας. Βασικό του θέμα είναι η συμβολοποίηση της ερωτικής σχέσης αναγνώστη-ήρωα με αξιοποίηση πλούσιων αντιθέσεων, φαντασίας και πραγματικότητας, σκότους και φωτός, κυριολεξίας και μεταφοράς. Η τυπογραφική εμφάνιση του βιβλίου είναι άψογη και η εικονογράφησή του ενδιαφέρουσα. Το περιεχόμενό του είναι πρωτότυπο, η γραφή λογοτεχνική και άριστη η χρήση της ελληνικής γλώσσας. Η συγγραφέας χρησιμοποιεί, επίσης, ευρηματικές αφηγηματικές τεχνικές, όπως αναχρονίες, επιβραδύνσεις κ.ά. Αν και η αφήγηση είναι κάπως περίπλοκη με συνεχείς μετακινήσεις στον χρόνο, τον χώρο και τα πρόσωπα, η συγγραφέας κατορθώνει εντούτοις να διατηρήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη με τον γοητευτικό και λαγαρό της λόγο, προσφέροντας, παράλληλα, πλούσιο υλικό για την ιστορία και τον πολιτισμό της περιοχής.
Τα μέλη της κριτικής επιτροπής του Διαγωνισμού Μυθιστορήματος ήταν: Γιώργος Β. Γεωργίου, Αγάθη Γεωργιάδου και Γιώργος K. Μύαρης.
3. Διαγωνισμός Φιλολογικής Μελέτης – Δοκιμίου – Κριτικής Έκδοσης «Αντώνης Κ. Ιντιάνος»
Με ομόφωνη απόφαση της κριτικής επιτροπής το Βραβείο Φιλολογικής Μελέτης – Δοκιμίου – Κριτικής Έκδοσης «Αντώνης Ιντιάνος απονέμεται στη Στέλλα Μιλτιάδου για το βιβλίο της Η ερμηνευτική ανθρωπολογία του Κώστα Π. Μιχαηλίδη, Αθήνα, Κοράλλι, 2020. Πρόκειται για μια φιλολογική μελέτη-δοκίμιο, με αντικείμενο τις θεωρίες της Φιλοσοφικής Ερμηνευτικής και της Φιλοσοφικής Ανθρωπολογίας του Κώστα Μιχαηλίδη, που αναδεικνύει το φιλοσοφικό του έργο. Η συγγραφέας αναπτύσσει το θέμα της μελέτης της με μια επαρκέστατη επιστημονικά δομή από τρία επιμέρους κεφάλαια, συμπεριλαμβάνοντας στην αρχή του βιβλίου Προλεγόμενα και Εισαγωγή και στο τέλος Συμπεράσματα, στα οποία με διεισδυτική ικανότητα, καταγράφει συνοπτικά τα βασικά σημεία της μελέτης της, διατυπώνοντας ταυτόχρονα και τις δικές της απόψεις και θεωρήσεις. Οι τίτλοι των κεφαλαίων είναι ενδεικτικοί της επιστημονικής μεθοδολογίας αλλά και της επιστημονικής εμβάθυνσης, με τα οποία η συγγραφέας ανέλυσε το θέμα της, ενώ η παράθεση της σχετικής βιβλιογραφίας και το εκτενές παράρτημα, με αναλυτική αναφορά στην Εργογραφία του Κώστα Μιχαηλίδη καταδεικνύουν την επιστημονικότητα της μελέτης. Η συγγραφέας αποδίδει τη δοκιμιακή μελέτη της με υποδειγματική γλωσσική επάρκεια και ουσιαστική επιστημονική τεκμηρίωση, αναπτύσσοντας το θέμα της με σαφήνεια επιχειρημάτων και καθαρότητα λόγου. Το βιβλίο της κ. Στέλλας Μιλτιάδου είναι μια αξιόλογη, ενδελεχής, επιστημονική, φιλολογική μελέτη. Πρόκειται για μια μελέτη η οποία διέπεται από τις ισχύουσες αρχές της επιστημονικής έρευνας, ενώ διακρίνεται και για την πρωτοτυπία της. Η συγγραφέας, με αυτό το έργο, πρόσθεσε μια ψηφίδα στο μωσαϊκό της βιβλιογραφίας των μελετών για τον σημαντικό κύπριο φιλόσοφο Κώστα Π. Μιχαηλίδη.
Τα μέλη της κριτικής επιτροπής του Διαγωνισμού Φιλολογικής Μελέτης – Δοκιμίου – Κριτικής Έκδοσης «Αντώνης Κ. Ιντιάνος» ήταν: Λουίζα Χριστοδουλίδου, Κώστας Κατσώνης και Νίκος Μαθιουδάκης.
4. Διαγωνισμός πρωτοεμφανιζόμενου λογοτέχνη
Με ομόφωνη απόφαση της κριτικής επιτροπής, το Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου λογοτέχνη απονέμεται στη Ράνια Ιακώβου για το μυθιστόρημά της 30, Αθήνα, Αιγόκερως, 2020. Η επιτυχημένη σύνθεση του μυθιστορήματος ακροβατεί στο λεπτό όριο μεταξύ ρεαλισμού και παραλογισμού (η δράση τοποθετείται σε ένα φανταστικό, αλλά όχι απίθανα μακρινό μέλλον), καθώς, εν μέσω οικονομικής κρίσης και με την προοπτική του βιοπορισμού, ο ήρωας αλλοτριώνεται από το αμείλικτο τραπεζικό και καπιταλιστικό σύστημα που σταδιακά τον εξανδραποδίζει υλικά και πνευματικά και τελικά τον παγιδεύει. Η αλλοτρίωση, επομένως, στις σύγχρονες κοινωνίες αποτελεί το ευρύτερο ιδεολογικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το έργο, το οποίο αποτυπώνει έναν κόσμο ζοφερό, γεμάτο ανισότητα, αδικία και εκμετάλλευση των αδυνάμων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο τριτοπρόσωπος, ετεροδιηγητικός αφηγητής κατορθώνει να διατηρήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη χάρη στην αφηγηματική ειρωνεία και πολυρυθμία, την ευαίσθητη περιγραφή των χαρακτήρων, τη συναρπαστική παρατηρητικότητα, αλλά κυρίως στην ακρίβεια και ποιητικότητα της αφηγηματικής γλώσσας. Πρόκειται, εν τέλει, για ένα εξαιρετικά επίκαιρο μυθιστόρημα και μια πρωτότυπη αποτύπωση του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβάνεται τη ζωή της η ρημαγμένη νέα γενιά.
Τα μέλη της κριτικής επιτροπής του Διαγωνισμού πρωτοεμφανιζόμενου λογοτέχνη ήταν: Κυριάκος Ιωάννου, Μανώλης Στεργιούλης και Παναγιώτης Νικολαΐδης.
5) Διαγωνισμός Ποίησης
Με ομόφωνη απόφαση της κριτικής επιτροπής, το Βραβείο Ποίησης απονέμεται στον Άθω Χατζηματθαίου για το ποίημά του «Η ξαθθομαλλούσα».
Η «Ξαθθομαλλούσα», αφηγηματικό ερωτικό ποίημα, διακρίνεται για τη λειτουργική αξιοποίηση της κυπριακής διαλέκτου και την προσεγμένη ομοιοκαταληξία, ενώ παράλληλα συνομιλεί δημιουργικά με τη λαϊκή προφορική παράδοση και την επώνυμη διαλεκτική ποίηση της Κύπρου.
Απονέμονται, επίσης, οι εξής έπαινοι:
α) Στον Ευάγγελο Καραφωτιά, για το ποίημά του «Στα λούματα των αετών».
β) Στη Μαρία Πιερή-Στασίνου, για το ποίημά της «Μαύρες σκέψεις» και
γ) Στον Κώστα Τσιαλαφούτα, για το ποίημά του «Το γερμένο πόμολο»
Τα μέλη της κριτικής επιτροπής του Διαγωνισμού Ποίησης ήταν: Λεωνίδας Γαλάζης, Νάτια Αναξαγόρου και Ηλιάδα Αδάμου.
6) Διαγωνισμός Διηγήματος
Με ομόφωνη απόφαση της κριτικής επιτροπής, το Βραβείο Διηγήματος απονέμεται στη Μαργαρίτα Κτωρίδου για το διήγημά της «Ένα παιδί σε ξύλινο κουτί».
Στο διήγημα «Ένα παιδί σε ξύλινο κουτί» είναι πολύ δυνατός ο συμβολισμός του ξύλινου κουτιού τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος. Το διήγημα εκφράζει την σύγχρονη τραγική πραγματικότητα των λαθρομεταναστών, με όλα τα θλιβερά και απάνθρωπα αποτελέσματα. Η διηγηματογράφος με επιτυχία τοποθετεί την εξέλιξη της υπόθεσης του διηγήματός της στη διαιρεμένη Κύπρο και εστιάζει στην Πράσινη Γραμμή, η οποία, όντως, κατάντησε εστία κάθε παρανομίας. Η πλοκή του διηγήματος είναι προσεγμένη και προκαλεί το αναγνωστικό ενδιαφέρον. Το «Ένα παιδί σε ξύλινο κουτί» πληροί σημαντικά και ουσιώδη γνωρίσματα του διηγήματος τόσο ως προς τη φόρμα όσο και ως προς την αφηγηματολογική του επένδυση. Πραγματεύεται ένα επίκαιρο θέμα μέσα από την οπτική γωνία του Άλλου, με ένα συνδυασμό ρεαλιστικού και λυρικού στοιχείου, με διαλόγους και έναν τίτλο με μακάβρια παιγνιώδη διάθεση, προβληματίζει τον αναγνώστη για τα εγκιβωτισμένα εγκλήματα που ανακλώνται στο άπειρο εκεί, στην υπόμνηση του μέγιστου εγκλήματος, στην πράσινη γραμμή.
Απονέμονται, επίσης, οι εξής έπαινοι:
α) Στον Δημήτριο Γκόγκα, για το διήγημά του «Το βόλι που μίλησε»
β) Στον Ελευθέριο Πλουτάρχου, για το διήγημά του «Τίτος και Θεοδώρα»
γ) Στον Κώστα Παπαϊωάννου, για το διήγημά του «Ο Κωστής της Φιενούς» και
δ) Στη Βασιλική Σγούρου-Παρασκευουλάκου, για το διήγημά της «Το χρονικό της Κινστέρνας»
Τα μέλη της κριτικής επιτροπής του Διαγωνισμού Διηγήματος ήταν: Μαρία Μιχαηλίδου, Λεωνίδας Γαλάζης και Έλενα Ματσάγγου.
Η τελετή απονομής των Βραβείων του Ο.Λ.Κ. θα πραγματοποιηθεί σε χρόνο και τόπο που θα ανακοινωθούν αργότερα.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΙΛΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗΣ
13 Ιανουαρίου 2022
